چالش‌های موجود شبکه بانکی، راه حل‌ها و راهکارها
اصغر پورمتین
به تعبیر برخی کارشناسان، نظام بانکداری ایران بزرگترین چالش پیش روی اقتصاد ایران است. وقتی سخن از “چالش” به میان میآید تصور عمومی بر آن است که وضعیت خطرناک است و ممکن است تبعات منفیای در راه باشد، اما واقعیت این است که در کنار هر چالش، فرصتهای فراوانی وجود دارد که میتواند به پیشرفت و توسعه منجر شود به ویژه در دوران پساتحریم که درهای اقتصاد ایران به روی جهان بازتر میشود و اقتصاد ایران مسیر هموارتری برای رهایی از رکود پیش رو دارد. از سوی دیگر برخی دیگر از کارشناسان معتقدند که این کیفیت و ساختار اقتصادی کشور است که برای بانکها مشکلآفرین است چرا که این بانکها هستند که ماحصل دستاوردهای نقدی اقتصاد کشور را مدیریت میکنند. اما به نظر میرسد عامل اصلی مشکلات نظام بانکی از ضعف مدیریت، ساختار نظام بانکی و قوانین حاکم بر آن نشات میگیرد. در این نوشتار به‌طور خلاصه اهم مشکلات موجود در نظام بانکی ایران و راهکارهای برون رفت از این وضعیت ارایه شده است.
مشکلات موجود در نظام بانکی کشور:
الف) در بخش تجهیز منابع
رشد متوسط سپرده‌ها با افزایش نقدینگی متناسب است اما چرا با وجود متوسط رشد نقدینگی 24% و با وجود رکود حاکم بر بازار، دست اندرکاران اقتصادی و همه بانکها متفقا اذعان دارند بانکها فاقد منابع برای پرداخت تسهیلات هستند؟
1-بیش از 45 درصد منابع بانکی قفل و تبدیل به دارایی‌‌های سمی اعم از اموال منقول و غیرمنقول ناشی از تملیک اموال مدیونی شده که این اموال، فاقد ارزش افزوده است. همچنین به طور متوسط بانکها دارای 13% مطالبات غیرجاری هستند. به عبارتی با بهکار‌گیری 42% منابع باید100% سود سپرده‌های موجود را پرداخت نمایند. به طور خیلی ساده 58% وجه سپرده‌های جدید صرف باز پرداخت سود سپرده‌های قبلی شده که تداوم این موضوع عملا امکانپذیر نیست و نشان بارز آن نیز عدم رعایت نرخ سود سپرده سرمایهگذاری از سوی بانکها است. بانکها به‌منظور پر کردن این خلاء با یکدیگر رقابت ناسالمی بر سر جذب سپرده میکنند که این موضوع نه تنها بر منابع بالفعل آنها تاثیر سوء گذاشته بلکه با گرفتن ذخیره مطالبات غیرجاری، سود آنها را نیز به شدت متاثر کرده و با مخاطره ورشکستگی نزد افکار عمومی روبرو شده است. افزایش نقدینگی نیز نه تنها راه‌گشا نبوده بلکه موضوع فوق را تشدید و مخاطرات متعدد دیگری را همراه خواهد داشت.
ادامه مطلب را می توانید در شماره 358 ماهنامه مطالعه کنید .
